Wat zijn EPA’s en hoe toets je ze?
Steeds meer wordt er wereldwijd in medische opleidingen gewerkt met EPA’s. Prof. Dr. Olle ten Cate van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht, is de grondlegger van dit baanbrekende gedachtengoed in het medisch onderwijs. In eerste instantie zijn EPA’s door hem ontwikkeld voor de medische vervolgopleidingen. Maar we zien ook steeds vaker EPA’s opduiken bij andere opleidingen in de gezondheidssector en zelfs ook al daarbuiten. Maar wat zijn het eigenlijk. Is het een soort Haarlemmer olie in opleidingenland? Een methode waarmee eindelijk een oplossing is gevonden voor het betrouwbaar beoordelen van de bekwaamheid van medisch specialisten?
Wat zijn EPA’s?
EPA’s (Entrustable Professional Activities) zou je in essentie kunnen zien als een basisactiviteit in een beroep. En voor een opleiding wordt vaak een set van EPA’s ontwikkeld op basis waarvan beoordeeld kan worden of iemand een bekwaam professional is of niet. Zo loopt er momenteel een landelijk project, CZO-flex level, waarin EPA’s worden ontwikkeld voor de vervolgopleidingen in de zorg. Voor ieder beroep wordt een aantal meer algemene EPA’s ontwikkeld en daarnaast specifiek EPA’s voor specialisaties in het vakgebied.
Belangrijk bij het ontwikkelen van EPA’s is dat ze de kern van een vakgebied of beroep beschrijven en dat ze daarmee een goed handvat bieden voor mensen in de opleidingen, maar ook voor beoordelaars. De omvang van een EPA kan verschillend zijn. Bij de geneeskunde opleidingen wordt gewerkt met 5 basis EPA’s die vervolgens weer zijn uitgesplitst naar sub-EPA’s. Voor de tandheelkunde opleidingen in Nederland, heeft de Radboud Universiteit in Nijmegen een set van 14 EPA’s ontwikkeld die de hele opleiding afdekken.
Naast EPA’s worden ook vaak nog competenties (in de medische beroepen worden hiervoor de CanMEDS van de Canadian Medical Education Directions for Specialists) gebruikt in opleidingen. EPA’s zijn vaak integrale professionele activiteiten en competenties gaan meer over de ‘soft-skills’ zoals communicatie of samenwerking. Deze CanMEDS zijn vaak in de EPA’s verwerkt.
Het wordt vaak als best lastig ervaren om te bepalen wanneer een student bekwaam is op een bepaalde activiteit. En deze bekwaamheid is van belang om er op te kunnen vertrouwen dat je de student zelfstandig aan een patiënt kan toevertrouwen. Het concept van de ‘toe te vertrouwen professionele activiteiten’ is er op gericht om ondanks complexe en verschillende situaties toch te kunnen vaststellen dat een student voldoende bekwaam is.
Hoe beoordeel je EPA’s?
En om dit goed te kunnen beoordelen heeft Prof. Dr. Ten Cate een instrumentarium ontwikkeld dat eigenlijk bestaat uit twee onderdelen. Het eerste zijn de verschillende niveaus van supervisie die een heel handig hulpmiddel vormen om een goed beeld te krijgen van het niveau waarop iemand presteert.
|
supervisieniveaus |
|
|
1 |
De student mag observeren, maar de EPA niet uitvoeren. |
|
2 |
De student mag de EPA uitvoeren onder directe supervisie, waarbij de begeleider fysiek aanwezig is in dezelfde kamer. |
|
3 |
De student mag de EPA uitvoeren onder indirecte supervisie, waarbij begeleider niet fysiek aanwezig is, maar wel snel beschikbaar is als dat nodig is. |
|
4 |
De student voert een activiteit geheel zelfstandig uit. |
|
5 |
De student superviseert andere studenten in eerder jaren. |
Het tweede is een palet aan beoordelingsinstrumenten dat wordt toegepast. Het hangt namelijk van de activiteit af welk beoordelingsmiddel geschikt is. Zo kan de ene activiteit beter met een ‘directe observatie’ worden beoordeeld en een andere activiteit door een meer longitudinale methodiek van meerdere metingen of een casusbespreking. Het is dus van belang dat de juiste meetinstrumenten worden gebruikt.
Werken met EPA’s
Het is nog een hele kunst om EPA’s te ontwikkelen. Ook daarvoor zijn een aantal tips en stappenplannen (Ten Cate, 2015; Pool & Ten Cate 2018). De te nemen stappen zijn: Identificeer de EPA’s, beschrijf ze, valideer en ontwikkel toetsinstrumenten.
En EPA’s toepassen in de praktijk wil zeggen dat je als onderwijsinstituut of medische universiteit of ziekenhuis zorgt dat aankomende professionals veel in de praktijk werken al dan niet met of zonder supervisie. Leren op de werkplek dus.
Maar daarnaast is het ook van belang dat deze leeractiviteiten op een of andere manier worden vastgelegd, zodat je kan zien wat de vorderingen zijn of om er een ‘entrustment descision’ aan te koppelen.
En dus is het van belang om de EPA’s om te zetten naar een meetinstrumentarium dat recht doet aan de onderwijspraktijk. En dan komt vaak Scorion in beeld. Inmiddels wordt dit door het grootste deel van de universiteiten, hogescholen en een groot aantal ziekenhuizen gebruikt om met EPA’s te werken. Goede registratie en vastlegging van de voortgang en de feedback en beoordelingen is bij het werken met EPA’s van groot belang. Dat wordt in veel gevallen gedaan met behulp van een e-portfolio. Maar niet ieder portfolio is hier geschikt voor. De klassieke document georiënteerde portfolio’s zijn niet in staat om op een programmatische manier de EPA’s goed vast te leggen. Het gaat er namelijk om dat de feedback en beoordelingen in datapunten worden vastgelegd en zo op heldere wijze kunnen worden gepresenteerd aan de student, maar ook aan de begeleiders.
En verder moet het portfolio het leerproces niet te veel verstoren. Het moet naadloos aansluiten bij de opleiding en de student houvast bieden. Uiteindelijk helpen de datapunten en de data zowel de opleiding als de student op deze manier om een ‘entrustable’ professional te worden.
EPA’s wereldwijd
We merken dat momenteel wereldwijd veel belangstelling is voor het werken met EPA’s. We zijn dan ook met het Scorion team in zeven verschillende landen actief en merken dat de vraag naar kennis op het gebied van EPA’s snel toeneemt. Ook bieden EPA’s voor een aantal landen een bijzonder goed framework voor een landelijke standard.
Mocht je meer willen weten over hoe je in de praktijk EPA’s goed kunt vastleggen en een digital instrumentarium kan inrichten neem dan gerust contact met ons op. We helpen je graag!
Auteur
Drs. Roel Smabers, Scorion
Bronnen
Pool, Inge & Aantjes, Tineke & Kleijer, Wilma & ten Cate, Olle. (2018). Entrustable professional activities (EPA’s)- wat zijn dat en hoe ontwikkel je die?
ten Cate, Olle & Chen, Huiju & Hoff, Reinier & Peters, Harm & Bok, Harold. (2015). Curriculum development for the workplace using Entrustable Professional Activities (EPAs): AMEE Guide No. 99. Medical Teacher. 37. 1-20. 10.3109/0142159X.2015.1060308.
